Upławy fizjologia czy patologia?

Upławy – tak nazywana jest to wydzielina, która wydobywa się w nadmiarze z pochwy. Ich wygląd konsystencja, zapach zależy od fazy cyklu miesiączkowego lub od rodzaju infekcji np. bakteryjnej, grzybiczej.

Upławy rzadko są fizjologiczne przez kilka dni 4-6 jedynie w okresie płodnym u kobiet miesiączkujących powstaje śluz związany z owulacją czasem zwany śluzem owulacyjnym lub szyjkowym. Powstaje on w kanale szyjki macicy. Jego wygląd zmienia się zależnie od fazy cyklu miesiączkowego, ale istotnym jest także wiek kobiety, czy przyjmuje tabletki antykoncepcyjne, a także wpływ mogą mieć infekcje i stres. Śluz szyjkowy na początku cyklu* jest zwykle nieobecny. Zaczyna się pojawiać dopiero w okresie okołowulacyjnym. Najpierw kobieta obserwuje wydzielinę wodnistą potem staje się gęsty, lepki a śluz płodny jest przejrzysty i rozciągliwy. W fazie poowulacyjnej śluz powoli zanika i znów staje się wodnisty.

Drugim okresem wydzieliny z pochwy to okres menstruacji, gdy wydobywa się złuszczona śluzówka z wnętrza macicy – krew menstruacyjna.

*Cykl – to okres od pierwszego dnia jednej miesiączki do następnego pierwszego dnia następnej miesiączki. Za fizjologiczny cykl przyjmuje się trwający 28dni tj. miesiąc księżycowy ale czasem jest on dłuższy lub krótszy ważne jest aby powtarzał się regularnie.

Każda wydzielina z pochwy nie związana z owulacja lub miesiączką to patologiczne upławy. Kobieta powinna po ich stwierdzeniu zgłosić się do lekarza i być leczona.

Która wydzielina z pochwy powinna wzbudzić niepokój?

Każda inna wydzielina niż śluz szyjkowy powinna skłonić do dalszych obserwacji, a w rezultacie do wizyty u ginekologa. Wydzielina o nieprawidłowym kolorze:- szarawym, żółtym, zielonym, powinna wzbudzić niepokój.

Fizjologicznie śluz szyjkowy ma wygląd jasny, mleczny, opalizujący a w okresie okołoowulacyjnym jest on przejrzysty, wodojasny.

Upławy, wydzielina z pochwy, o konsystencji serowatej, o nieprzyjemnym kwaśnym zapachu – o zapachu drożdży bądź rybim, są sygnałem alarmowym do pilnej wizyty u ginekologa! Poza wyciekiem z pochwy czyli upławami dodatkowo kobieta może odczuwać także: świąd, pieczenie, a nawet ból okolic pochwy, krocza oraz warg sromowych, zwłaszcza po stosunku. Gdy wystąpi któryś z opisywanych objawów należy NIEZWŁOCZNIE zgłosić się na wizytę do ginekologa.

Jak rozpoznać przyczynę upławów?

Nieprawidłowa wydzielina, świąd, pieczenie najczęściej są spowodowane stanem zapalnym pochwy. Może być on spowodowany przez bakterie (np. chlamydia, pałeczkę okrężnicy), grzyby, pierwotniaki (np. rzęsistek pochwowy), wirusy.

Według badań grzybica (np. kandydoza) razem z rzadszymi nieco zakażeniami rzęsistkiem jest przyczyną ok. 90 proc. infekcji pochwy. Jednak niezwykle ważne jest aby wcześnie udać się do lekarza, gdyż choroby te niewyleczone lubią nawracać.

Jakie są czynniki ryzyka stanów zapalnych pochwy?

– nieprawidłowa higiena osobist

– stosowanie do mycia tzw. „żeli do higieny intymnej” 
– otyłość, 
– choroby ogólnoustrojowe – cukrzyca, 

– wyniszczenie

– anorkeksja-bulymia
– antybiotykoterapia,

– sterydoterapia, 
– częsta zmiana partnerów seksualnych, 
– ciąża, 
– częste irygacje pochwy

– niski status społeczno-ekonomiczny, 
– palenie papierosów, 
– infekcje wirusami: opryszczki (HSV) brodawczaka (HPV) aids (HIV).

Prawidłowa higiena intymna, to przede wszytskim mycie krocza tzw. podmywanie, w kierunku od okolicy pochwy do odbytu, a nie odwrotnie!

Warto dbać o prawidłową higienę i nie nadużywać żeli intymnych i mydeł, a w głównej mierze używac bieżącej wody do mycia okolic intymnych.

Powstawaniu stanów zapalnych sprzyja także: stosowanie antykoncepcji hormonalnej, wczesne rozpoczęcie współżycia oraz ryzykowne zachowania seksualne, dieta bogata w węglowodany, stosowanie tamponów. Pamiętać trzeba o tym, że używanie wspólnego ręcznika, również może zwiększyć szansę na infekcję okolic intymnych. Okolice intymne są bardzo wrażliwe i u coraz większej liczby kobiet pojawia się alergia. Krocze i pochwa w dużej części pokryte są błoną śluzową, która przede wszystkich reaguje na alergeny stanami zapalnymi. Śluzówki pochwy mogą reagować w ten sposób na: prezerwatywy, które wykonane z lateksu – świetnego alergenu dodatkowo zawierają substancje smakowe, zapachowe, barwniki, a wszystkie one mogą być czynnikiem uczulającym. Kontakt ze sztucznymi tworzywami, z których wykonana jest bielizna, proszki do prania płyny do płukania to idealne alergeny. Biżuteria umieszczona w okolicach intymnych, tatuaże, botoks także niekorzystnie wpływają na śluzówki pochwy. Drażniąc śluzówki mogą wywoływać alergie i stany zapalne.

Aby uniknąć stanów zapalnych doprowadzających do upławów należy pamiętać o:

• noszeniu bielizny z włókien naturalnych, przewiewnych,

• nie nadużywaniu kąpieli w wannie z dodatkiem płynów pieniących,

• nie używaniu podpasek i wkładek intymnych poza krwawieniem miesiączkowym,

• używaniu jak najrzadziej tamponów w okresie miesiączki i częstej ich wymianie,

• wizycie u lekarza gdy tylko pojawią się upławy patologiczne.