Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią dzieci do 6 miesiąca życia, uważając  je za optymalny sposób żywienia. Często jednak młode mamy rezygnują z niego zbyt pochopnie ze strachu i nieznajomości faktycznych przeciwwskazań.

 

Kiedy nie wolno karmić piersią ze względu na dziecko?

 

Ogólnie nie istnieje zbyt wiele sytuacji, w których całkowita rezygnacja z karmienia jest rzeczywiście konieczna. Ze strony dziecka przeciwwskazaniem jest przede wszystkim galaktozemia klasyczna  – choroba genetyczna, która powoduje, że organizm nie jest w stanie przekształcić cukru galaktozy, znajdującego się w mleku kobiecym, w glukozę. W wyniku zaburzeń metabolicznych dochodzi do nagromadzenia się w organizmie dziecka galaktozo-1-fosforanu i produktów utleniania i redukcji galaktozy co może prowadzić do żółtaczki, zaćmy czy opóźnienia rozwoju.

Galaktozemia nie jest częstą chorobą, występuje 1:30 000-40 000 zachorowań w ciągu roku. Szybkie wprowadzenie diety bezlaktozowej i rezygnacja z karmienia piersią, na rzecz mieszanek bezlaktozowych powoduje zahamowanie szkodliwych skutków działania choroby.

 

Innym przeciwwskazaniem ze strony dziecka jest wrodzony niedobór laktazy – enzymu przekształcającego laktozę w glukozę i galaktozę. Na świecie istnieje jednak tylko kilkadziesiąt opisanych przypadków tej choroby.

 

Częściowe ograniczenie karmienia piersią może dotyczyć również dzieci z innymi chorobami metabolicznymi, takimi jak fenyloketonuria, choroba syropu klonowego lub innymi postaciami galaktozemii, wrodzonej nietolerancji laktozy z laktozurią czy też zaburzenia oksydacji kwasów tłuszczowych i inne choroby związane z nieprawidłową przemianą aminokwasów. Dzieci ze stwierdzonymi takimi chorobami karmione są piersią pod nadzorem  doświadczonego specjalisty.

Mleko matki zostaje odpowiednio uzupełnione, w zależności od potrzeb, preparatem mlekozastępczym. W tym wypadku nie ma potrzeby całkowitego rezygnowania z karmienia piersią.

 

w Norwegii  przeprowadzono badania, które porównywały rozwój dzieci z fenyloketonurią karmione  wyłącznie mieszanką w pierwszej grupie  i  w drugiej grupie dzieci karmione połączeniem zarówno mleka kobiecego jak i odpowiednim preparatem.  Badania te wykazały, że w grupie dzieci częściowo żywionych mlekiem matki nie zaobserwowano żadnych nieprawidłowości wzrostu.

Inne badania oceniające IQ – iloraz inteligencji dzieci z fenyloketonurią karmionych piersią był znacząco wyższy w porównaniu do grupy kontrolnej karmionej wyłącznie preparatem ubogofenyloalaninowym. Dlatego warto jest choć częściowo u takich dzieci, wprowadzać żywienie mlekiem matki.

 

W niektórych wypadkach karmienie piersią może sprawiać trudności. Dzieci urodzone z rozszczepem podniebienia, z wadami genetycznymi (np. Zespół Downa), dzieci przedwcześnie urodzone i w ciężkim, niestabilnym stanie klinicznym mogą wymagać podawania mleka z butelki lub przez zgłębnik. Jednak i w tym wypadku można, a nawet zaleca się, karmienie takich dzieci mlekiem odciągniętym lub pasteryzowanym z Banku Mleka Kobiecego.

 

Kiedy nie wolno karmić piersią ze względu na matkę?

 

Ze strony matki również istnieją przeciwwskazania do karmienia piersią. Jednym z nich jest Zespół Nabytego Niedoboru Odporności (AIDS) lub zakażenie wirusem HIV. Również wirus ludzkiej białaczki z komórek T (HTLV-I i HTLV-II) stanowi stałe przeciwwskazanie do karmienia piersią z tego względu, że podobnie jak HIV, może przenosić się na dziecko przez mleko matki.

Alkoholizm, narkomania i lekomania są chorobami, przy których nie wolno karmić piersią.

 

Choroby matki mogą czasem zmusić do czasowego zaprzestania karmienia. Po upływie pewnego casu można powrócić do karmienia. Decyzję o ewentualnym czasie izolacji matki od dziecka i ograniczenie w zakresie karmienia piersią podejmuje doradca laktacyjny lub lekarz. Należy pamiętać, że nie należy karmić z piersi, na której pojawiają się stany chorobowe. Mogą bowiem być to zakażenia wirusem opryszczki, liszajec zakaźny lub gruźlica gruczołu piersiowego. Dlatego każda zmiana, która pojawi się na piersi powinna być skonsultowana z lekarzem.

 

Istnieją sytuacje, w których kobiety mają wątpliwości czy mogą karmić piersią i z tego względu bardzo szybko z niego rezygnują.

 

                WIEDZ  ŻE:

 

• zakażenie wirusem cytomegalii u matki,
• wirusowe zapalenie wątroby typu B (antygen HBs- pozytywny u matki- należy najpierw podać dziecku immunoglobulinę i pierwszą dawkę szczepienia przeciwko WZW typu B),
• wirusowe zapalenie wątroby typu C (jeżeli nie występuje dodatkowo np. zakażenie HIV u matki),
• wirusowe zapalenie wątroby typu A (po podaniu matce immunoglobuliny),
• ostra choroba infekcyjna przebiegająca z gorączką (należy zawsze zgłosić się do lekarza w celu ustalenia przyczyny choroby),
• zapalenie gruczołów piersiowych,
• popękane i bolesne brodawki,
• stan po cięciu cesarskim,
• użyte środki cieniujące stosowane w diagnostyce radiologicznej,
• wykonane badanie RTG, bez względu na wielkość ekspozycji i część ciała jej podlegającą,
• silikonowe implanty piersi,
• picie kawy, spożywanie czekolady i inne,
• ekspozycja na małe dawki środowiskowych czynników chemicznych

 

             NIE STANOWIĄ PRZECIWSKAZANIA DO KARMIENIA PIERSIĄ !!!

 

1. Magdalena Nehring-Gugulska, Monika Żukowska-Rubik, Agnieszka Pietkiwicz: Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy. Kraków, 2017
2. Joanna Gajewska: Patogeneza galaktozemii. Pediatria Współczesna Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka; 3/2001
3. Hanna Szajewska, Andrea Horvath, Anna Rybak, Piotr Socha: Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne/Pediatria 2016
4. Sabina Jarochowicz, Artur Mazur: Fenyloketonuria-choroba metaboliczna uwarunkowana genetycznie. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2007.