Opieka przedporodowa
Porada przedkoncepcyjna zazwyczaj opiera się na zebraniu dokładnego wywiadu dotyczącego przebytych bądź istniejących chorób ogólnoustrojowych, ze szczególnym uwzględnieniem chorób ginekologicznych (wady rozwojowe, obecność mięśniaków, zmian w przydatkach, stosowanej antykoncepcji, przebytych zakażeń oraz leczenia niepłodności). W wywiadzie położniczym istotne jest zebranie informacji dotyczących przebiegu i sposobu zakończenia ciąż, powikłań okresu połogu oraz dane dotyczące urodzonych dzieci (ich waga urodzeniowa, stan po porodzie, urazy, wady oraz dalszy rozwój psycho-motoryczny). Niemałe znaczenie ma wywiad rodzinny szczególnie jeśli wśród krewnych rozpoznano wady genetyczne i wrodzone, choroby układowe, autoimmunologiczne, cukrzycę lub nadciśnienie.
Przygotowanie do ciąży
Najlepsze przygotowanie do ciąży powinno obejmować zmianę stylu życia i przyzwyczajeń dietetycznych, uzupełnienie niedoborów witamin i minerałów w organizmie.
Położna pomoże przyszłej mamie w przygotowaniu się do bezpiecznego macierzyństwa:
Podczas wizyty przyszła mama uzyska informację dotyczące:
– przyjmowania kwasu foliowego na co najmniej 2 miesiące przed planowaną koncepcją;
– wykonania badań podstawowych (grupa krwi, morfologia, badanie ogólne moczu),
badania w kierunku toksoplazmozy, różyczki oraz innych ukierunkowanych badań;
– ewentualnych szczepień ochronnych (różyczka, WZW);
TERMINY WYZNACZONYCH PRZEDPORODOWYCH WIZYT
(harmonogram i program) – załączniki do rozporządzenia Ministra `Zdrowia z dnia 10.07.2003 r.)
Zamieszczony poniżej harmonogram jest zdeterminowany przez cel każdej wizyty, określa i rekomenduje dla zdrowych kobiet, u których ciąża przebiega bez powikłań w okresie przedporodowym.
| Termin badania | Świadczenia profilaktyczne wykonywane przez lekarza lub położną i działania w zakresie promocji zdrowia | Badania diagnostyczne i konsultacje medyczne |
||||||||
|
1 |
2 |
3 |
||||||||
| Do 10 t.c. – pożądane jest aby pierwsza wizyta odbyła się między 7 a 8 t.c. | 1.Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe2. Badanie we wzierniku i zestawione.3. Ocena pH wydzieliny pochwowej.4. Badanie cytologiczne.5. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.6. Badanie piersi.7. Określenie wzrostu i masy ciała.8. Ocena ryzyka ciążowego.9. Kształtowanie zdrowego stylu życia. |
1. Grupa krwi i Rh.2. Przeciwciała odpornościowe.3. Morfologia krwi.4. Badanie ogólne moczu.5. Badanie stężenia glukozy we krwi na czczo.6. VDRL.Badania zalecane:1. Konsultacja lekarza stomatologa.2. Badanie HIV, HCV, badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG i IgM), różyczki. |
||||||||
| Lekarz prowadzący powinien przedstawić ofertę wykonania badania w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie. | ||||||||||
| 11 – 14 t.c. | 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.2. Badanie we wzierniku i zestawione.3. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.4. Pomiar masy ciała.5. Ocena ryzyka ciążowego.6. Ocena pH wydzieliny pochwowej.7. Kształtowanie zdrowego stylu życia. |
Badania obowiązkowe:1. Badanie ultrasonograficzne.Badania zalecane:1. Badanie w kierunku wad uwarunkowanychgenetycznie (test podwójny – PAPP-A+bHCG)2. Badanie ogólne moczu. | ||||||||
| 15 – 20 t.c. | 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.2. Badanie ginekologiczne (we wzierniku izestawione).3. Ocena pH wydzieliny pochwowej.4. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.5. Pomiar masy ciała.6. Ocena ryzyka ciążowego.7. Kształtowanie zdrowego stylu życia. | Badania obowiązkowe:1. Morfologia krwi.2. Badanie ogólne moczu.3. Przeciwciała anty-Rh.Badania zalecane:1. Badanie w kierunku wad uwarunkowanychgenetycznie (test potrójny – bHCG, Estriol, AFP) | ||||||||
| 21 – 26 t.c. | 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.2. Badanie we wzierniku i zestawione.3. Ocena czynności serca płodu.4. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.5. Pomiar masy ciała.6. Ocena pH wydzieliny pochwowej.7. Ocena ryzyka ciążowego.8. Kształtowanie zdrowego stylu zdrowia. | Badania obowiązkowe:1. Badanie stężenia glukozy po doustnympodaniu 75g glukozy (w 24-28 t.c.).2. Badanie ultrasonograficzne.3. Badanie ogólne moczu.Badania zalecane:1. U kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze –badanie w kierunku toksoplazmozy | ||||||||
| – zaproponować podanie immunoglobuliny anty-D kobietom Rh ujemnym bez przeciwciał anty-D w 28-30 t.c. | ||||||||||
| 33 – 37 t.c. | 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.2. Badanie położnicze.3. Ocena wymiarów miednicy.4. Badanie we wzierniku i zestawione5. Ocena pH wydzieliny pochwowej.6. Ocena czynności serca płodu.7. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.8. Badanie piersi.9. Pomiar masy ciała. | Badania obowiązkowe:1. Badanie ogólne moczu.2. Morfologia krwi.Badania zalecane:1. W grupie kobiet ze zwiększonym ryzykiempopulacyjnym lub indywidualnym ryzykiemzakażenia: VDRL, HIV, HCV.2. Posiew w kierunku paciorkowców b-hemolizujących. | ||||||||
|
||||||||||
ODŻYWIANIE
Na stan zdrowia nienarodzonego jeszcze noworodka wpływa nie tylko stan odżywiania
w trakcie ciąży ale również duże znaczenie ma dieta, którą stosuje przyszła mama.
W czasie pierwszych 8 tygodni organizm kobiety ciężarnej korzysta z rezerw nagromadzonych witamin i minerałów. Dlatego tak ważne jest wyrównanie niedoborów pokarmowych bądź zredukowanie nadmiarów.
ODŻYWIANIE W CZASIE CIĄŻY
W II i III trymestrze zapotrzebowanie energetyczne wzrasta o 300 kcal/dobę. Zapewnienie normy jest możliwe tylko dzieki regularnym posiłkom. Przyszła mama musi pamiętać o odpowiedniej podaży białka, węglowodanów i tłuszczów.
Szczególną uwage należy zwrócić na warzywa i owoce (błonnik w nich zawarty). Należy unikać duzych ilości kawy, mocnej herbaty, surowego mięsa i niepasteryzowanego mleka, owoców morza oraz serów plesniowych. Prawidowo dobrane produkty zastapia suplementy w postaci tabletek.
Należy pamiętać, że KAŻDA NAWET NIEWIELKA ILOŚĆ ALKOHOLU MOŻE BYĆ GROŹNA DLA NIENARODZONEGO DZIECKA