Żółtaczką nazywamy objaw polegający na żółtym zabarwieniu skóry, białkówki oka oraz błon śluzowych. Rozwija się w wyniku kumulacji dużej ilości bilirubiny, która powstaje w wyniku  rozpadu hemoglobiny.

Jak powstaje żółtaczka u noworodków?

W życiu płodowym dziecko samodzielnie nie może oddychać, cały tlen niezbędny do życia dostarczany jest mu od matki przez łożysko. Transportują go krwinki czerwone, których w krwi dziecka w łonie matki jest znacznie więcej niż we krwi noworodka, oraz hemoglobina płodowa. W momencie narodzin noworodek zaczyna oddychać samodzielnie, a erytrocyty wraz z hemoglobina płodową muszą zostać wymienione na tzw. normalną hemoglobinę. W związku z tym erytrocyty zaczynają bardzo szybko się rozpadać, a uwalniana z nich hemoglobina jest przetwarzana na bilirubinę (żółty barwnik). Następnie bilirubina jest rozkładana przez wątrobę i wraz z żółcią trafia do jelit, gdzie natomiast jest wydalana wraz z kałem i moczem.

Niestety wątroba noworodka jest jeszcze za mało dojrzała i często nie jest w stanie metabolizować sprawnie cała bilirubinę, dlatego też w krwiobiegu dziecka zaczyna wieszać się poziom bilirubiny, ciało dziecka , jego spojówki i białkówka oka zaczynają przybierać kolor żółty.

 

Żółtaczka fizjologiczna noworodków

Żółtaczka fizjologiczna występuje średnio u 60-80% zdrowych i urodzonych o czasie noworodków. Rozpoczyna się nie wcześniej niż w 2-3 dobie życia ( po ukończeniu 36 godziny życia) i samoistnie ustępuje zwykle do 14 dnia życia. Stężenie bilirubiny w krwi dziecka nie przekracza górnej granicy normy dla wieku dziecka.

U wcześniaków także może wystąpić fizjologiczna żółtaczka noworodków jednakże u dzieci urodzonych przedwcześnie zwykle zaczyna się nieco później ok. 5 doby życia i trwa znacznie dłużej nawet do 3 tygodni.

Pamiętajmy!

Żółtaczka fizjologiczna noworodków ustępuje sama i nie wymaga leczenia.

Żółtaczka spowodowana pokarmem kobiecym

Żółtaczka spowodowana pokarmem kobiecym to najczęstsza postać przedłużającej się żółtaczki u noworodków karmionych mlekiem matki. Mleko kobiece zawiera substancje, które hamują wychwyt bilirubiny z krwi dziecka i  a tym samym jej wydalanie.

Taki rodzaj żółtaczki zwykle pojawia się po ukończeniu 3-4 doby życia i może się utrzymywać przez nawet kilka tygodni ( do 3 miesięcy). Nie towarzyszą jej inne niepokojące objawy chorobowe, a kolor moczu i stolca jest prawidłowy.

Aby zapobiegać nasilonej żółtaczce noworodków należy karmić dziecko piersią 8-12/ dobę a także nie podawać do picia wody ani roztworów glukozy.

Leczenie żółtaczki

Żółtaczka fizjologiczna noworodków nie wymaga żadnego leczenia.

Nasilona żółtaczka spowodowana pokarmem kobiecym również nie wymaga leczenia, ustępuje sama. W czasie jej trwania  dziecko należy karmić piersią normalnie. W wyjątkowych przypadkach gdy stężenie bilirubiny jest zbyt wysokie lub gdy dziecko jest niespokojne, po konsultacji z lekarzem można zdecydować o przerwaniu karmienia mlekiem matki na 1-2 doby. W czasie tej przerwy stężenie bilirubiny powinno się zmniejszyć.

Jeżeli stężenie bilirubiny u noworodka jest bardzo duże lub szybko narasta, stosuje się ciągłe naświetlanie skóry dziecka promieniami ultrafioletowymi (UV) (tzw. fototerapia). Promienie UV rozkładają bilirubinę w skórze, co zmniejsza jej poziom we krwi.

Czasami bardzo rzadko, gdy fototerapia nie jest skuteczna, konieczne jest wymienne przetoczenie krwi.

Po wypisie ze szpitala należy się zgłosić z dzieckiem do lekarza, gdy:

• zauważymy pojawienie się żółtaczki lub jej nasilanie się już istniejącej żółtaczki,
• bardzo ciemny, żółtobrązowy kolor moczu lub szarobiałe stolce,
• zauważymy wyraźne zmiany w zachowania dziecka (brak aktywności, dziwne ruchy, wiotkość mięśni lub piskliwy, głośny krzyk),
• zmianę koloru skóry dziecka z żółtopomarańczowego na żółto oliwkowy;